شیوه تد و یر انتخا بات افغا نی
عنوان فوق نا م مقا له ایست که به قلم « سودا رام چند رالند » در شماره مورخ هفد هم روز نامه آسیا تایمز به نشر رسیده واینک بر گردان آنرا حضور دوستان عزیز تقدیم میدارم :
بعد از مبا حثات ز یاد و تعویق دوباره انتخا بات , سر انجام انتخا بات ریا ست جمهوری در نهم اکتوبر سال روان برگزار خوا هد شد. هرچند انتخا بات پارلمانی نیز تا کنون دوبار به تعو یق افتیده است و قرار است تا در ماه اپریل سال آینده برگزار گرددد. در حا لی از به تعویق افتیدن انتخا بات پا رلمانی در کشور استقبال بعمل آمده است که شرایط برای فرا خوان هر نوع انتخابات در کشور مسا عد بنظرنرسیده ولذا تصمیم مبنی بر پیش انداز انتخا با ت ریا ست جمهوری افغا نستان سوا لات متعدد ی را بر انگیخته است .
انتخا بات ریا ست جمهوری وپا رلمانی قرار بود تا ماه گذشته برگزار گردد. اما بخا طر بر همم خوردن شرا یط امنیتی در کشور , تشدید بحران و بطی بودن ثبت نام رای دهند گان به ماه سپتمبر به تعویق افتید .
در حا لیکه جریان ثبت نام رای دهند گان تا حدودی پیشرفت نموده است واز جمله ده ملیون افراد واجب رای دهی شش ملیون آن تا کنون راجستر گردیده اما شرایط امنیتی کشور بیش از پیش به وخامت گرایده اما با آنهم بطور شگفت انگیز انتخا بات ریاست جمهوری افغا نستان طی سه ماه آینده بر گزار خوا هد شد .
سطح حملات شدید طالبان وجنگجویان افغان طی ماه های اخیر بطور قابل ملا حظه افزایش یافته است . پرسونل امنیتی , مامورین ا نتخا باتی , کا رمندان کمک رسانی بخصوص آنا نیکه در پروسه ثبت نام دخیل بوده اند وافغان هائیکه اسمای ایشان به حیث رای دهنده راجستر شده اهداف اصلی حملات طالبان را تشکیل داده اند. در ولایت جنوبی ارزگان , طالبان به تعداد16 نفر را که کارت های رای دهی از نزد ایشان در یافت گردیده قتل عام نمو دند .
هر چند در تشدید وقایع نا هنجاری های اخیر مر بوط به مسایل انتخا بات در کشور طالبا ن مقصر پنداشته شده اند اماآقای کرزی را عقیده بر آن است که جنگسا لاران وملیشه ها ی مر بو ط به آ نان در بسیاری نا آرامی ها در خارج از کابل مسول می باشند . اشاره وی به ملیشه های وفا دار به جنرال عبد ارشید دوستم وجنرال عطا محمد نیرو های مسلط در شمال میبا شد . ریس جمهور حا مد کرزی پذیرفت که مو جودیت ملیشه ها تهدید جدی را علیه ا منیت افغا نستان بوجود آورده است و اظهار داشت که در مورد تهدید طالبان مبا لغه صورت گرفته است . البته باید گفت که در حال حاضر صلاحیت کرزی منحصر به داخل کابل می گردد .
تحقق پلان مربوط به خلع سلاح حدود یکصد هزار نیروی مسلح ملیشه تحت فر مان جنگ سا لاران تا قبل از بر گزاری انتخابات با توجه به اینکه , تا کنون فقط ده هزار نفر صفوف نظام را ترک گفته وحدود هفت هزار نفر سلاح خود را تسلیم نموده اند , اشتباه جدی تلقی می گردد وتهدید را ی دهندگان در چنین وضع نها یت جدی خوا هد بود .
ملل متحد باتعویق انتخا بات پا رلمانی وقت بیشتر را خریداری نموده وامید می برد تا پس از انتخا بات ریا ست جمهوری پروسه خلع سلاح پیشرفت جدی نموده وقدرت ملیشه ها آ نا نیکه میخوا هند در پارلمان حضور فعال پیدا نمایند کا هش خواهد یافت . این پرو گرام برای آنها وقت بیشتر خواهد داد تا رای دهندگان بیشتر را ثبت نموده وقیمو میت خویش را با لای رای دهند گان ارتفا دهند .
اندیشه مهم دیگرکه از به تعویق اندازی انتخابا ت پا رلما نی تا ماه اپریل حا صل می گرد عبارت از آن است که چرا محض در رابطه با تدویر انتخا بات ریاست جمهوری در حالیکه شرایط برای هردو نوع انتخا بات نا ساز گار است تا اين حد عجله صورت می گیرد.
دلایل عجله برای تدویر انتخابات ریا ست جمهوری افغانستان در ماه اکتوبر از آنجا ناشی می گردد که انتخا بات ریاست جمهوری امریکا پیشرو بوده ودر ماه نوا مبر بر گزار می گردد. ریس جمهور بوش البته در عرصه سیاست خا رجی خویش چیزی ندارد تا به حیث کدام دست آورد آنرا به نما یش بگذارد وامید وار است تا بر گذاری انتخا بات ریا ست جمهوری افغا نستان را به حیث « اعاده دمو کراسی » در آن کشور وبه حیث کرا مات بزرگ اداره قصر سفید وا نمود نما ید . ما مورین امریکا استتد لال می نمایند که عجله آنها در بر گزاری انتخا بات ریاست جمهوری افغا نستان عبارت از مشرو عیت بخشیدن حکو مت کرزی می باشد وآنها ادعا مینما یند که تعویق بیشتر انتخا بات اعتبار ا یشا نرا تضعیف مینما ید . البته این حقیقت است که دوران زما مداری کرزی به حیث ریس جمهور موقت به آخر رسیده است وانتخا بات مشرو عیت وی را تقویت خوا هد بخشید.
زکیم شاه مسول اداره انتخا بات مشترک افغا نستان گفت : « هر گاه انتخا بات در ماه اکتو بر بر گزار نگردد ، این تاثیر منفی در ذهن مردم ایجاد خوا هد نمود. »
مگر آ یا برای نما یند گان در انتخا باتی که در آن تعداد زیاد رای د هند گان تا کنون ثبت نشده بخصوص در منا طق جنوب وجنوب شرق که تا هنوز رای دهند گان آن با ید راجستر گردند شرایط مسا عد نگردیده تا جریان ثبت رای دهند گان پیشرفت نما ید , و در 19 ولا یت افغا نستان از جمله 34 ولایت کمتر از 50 فیصد نفوس اسمای شانرا در فهرست انتخا بات درج نموده اند مشرو عیت باقی می ماند ؟ موضوع که بیشتر قا بل دقت است عبارت از ان خوا هد بود که تعویق بیشتر اعلان تاریخ انتخا با ت با عث بیرون شدن کا ندیدان از فهرست نما یند گان انتخا بات آینده خواهد شد و لا اقل تعدادی زیادی از کا ندیدان که خو اهان چلنج با آقای کرزی در انتخابات بعدی خوا هند بود , خویشتن را دلسرد خواهند یافت.
قانون انتخا بات افغا نستان ضرور میداند تا احزاب سیا سی وکاندیدان انتخابات ریاست جمهوری افغا نستان 75 روز قبل از بر گزاری انتخابات راجستر گردند. این اعلان برای احزاب سیاسی فقط 17 روز مهلت داده تا کاندیدا ن خود را نامزد نمایند. همچنان بر طبق این قا نون آ نها ضرورت دارند تا نشان دهند که ده هزار رای دهنده دارند تا بلاخره به حیث کاندید راجستر شوند . اکثر کاندید های آرزو مند از داشتن وقت کافی براین نوع انتخا بات محروم ساخته شده واین باعث اعترا ضات خشمگینانه آنها نسبت به مدت زمان بر گزاری انتخا بات شده وتنها این حامد کرزی است که از آن سود خوا هد برد. .
علاوه بر آن این چگونه انتخا بات منصفانه خواهد بود که در تحت سایه تفنگ بر گزار گردد . اکثر منابع آگاه سیا سی را عقیده بر آن است که در شرایط نا مساعد امنیتی در افغا نستان که انتخابات ریاست جمهوری وپا رلما نی در آن بر گزار گردد , باید همه کا ندیدان با شرایط مهیم امنیتی مجهز ساخته شوند , آیا همه این مثال ها آماده است تا انتخابات ریا ست جمهوری براه افتد .
نماینده خاص ملل متحد در افغا نستان آقای جان « آر نالد » اظهار نمود : « از لحا ظ او ضاع امنیتی شرایط برای برگزاری انتخا بات ریا ست جمهوری در افغا نستان آراسته می باشد.
تحلیلگران خاطر نشان مینمایند که در صورت بر گزاری انتخا بات ریاست جمهوری در حال حاضر وعدم بر گزاری انتخابات پارلمانی شگاف اختلا فات قومی در افغا نستان عمیقتر خو اهد شد . انتظا رمیرود تا مردم بر حسب ارتبا طات قومی شان خطوط رای دهی خویش را انتخاب نمايند . با مجزا ساختن وانشقاق گروه های قومی غیر پشتون , کرزی ممکن برنده شود . امابا از دست دادن گروه های اقلیت های ملی , وی از بزرگ ترین نیرو محروم ساخته شده وپیروزی وی در انتخابات ریاست جمهوری با عث انزو ای او و تشدید خصومت های قومی خواهد شد.
تحلیل گران بر این عقیده هستند که هر گاه انتخا بات ریاست جمهوری وپارلمانی بطور همزمان در کشور بر گزار گردد گروه های اقلیت ها ی قومی خویشتن را به حیث بازنده انتخابات ریا ست جمهوری تلقی ننموده واین امید در ذهن ایشان تداعی خواهد شد که لا اقل نمایند گان ایشان در پا رلمان کشور حضور دارند .
بارنت روبین عضو مرکز همکاری های بین المللی پو هنتون نیو یارک , برای مطبو عات درون مرزی گفت : انتخا بات ریاست جمهوری به حیث « همه چیز ویا هیج چیز » بویژه در سیستمی که سطح اعتماد در نهاد موجود عبارت از «هیج چیز» است , مجزا ساختن تدویر دو انتخابات از هم نظریه ای خوب نخوا هد بود. بعضی ها خاطر نشان نموده اند که به عوض تدویر انتخا بات ناقص , بهتر است تا بصورت کل از بر گزاری آن اجتناب صورت گیرد. هرچند در اینجا نظریه سومی هم مبنی بر تعویق انتخابات موجود است و آن اینکه بیم آن وجود دارد تا شرایط امنیتی در کشور تا بهار ماه آینده اسا بهبود نخوا هد یافت, اما خلع سلاح نیرو های ملیشه پیشرفت حاصل خواهد نمود که چنین ما مول به ندرت واقع خوا هد شد. امریکای ها ، ملل متحد وکرزی از انتخابات آینده به حیث سنگبنای مهم در جاده افغا نستان برای حکومت انتخابی وقانون استقبال مینما یند.
هر چند دمو کراسی فقط بر گذاری انتخا بات نیست , این بیشتر بر آن است تا مردم بصورت آزاد وبدون ترس در پروسه رای دهی شرکت نمایند وراجع به این است تا مردم , نهاد ها ی د مو کراتيک واقعی را ایجاد نمایند , اما بوش فقط مصمم است تا انتخا بات ریاست جمهوری افغا نستان را در ماه اکتوبر بر گزار نماید واین همه آن چیز هائی است که باید صورت گیرد .
ویا به عباره دیگر، ملت ستمدیده افغا نستان کما کان به حیث گوشت دم توپ در برابر تحقق آرزو های جها نخوا ران بی رحم وبی عاطفه ، طور دوامدار وپیوسته قر بانی تاج بخشی های زما مدا ران وقت گردند .
محمد عارف عرفان
بیستم جو لای 2004
لندن